Pasterka czy pasterka? Msza Święta czy msza święta? Antychryst czy antychryst?
Wybór wielkiej lub małej litery wielokrotnie przysparza nam wielu problemów. „Na wszelki wypadek” piszemy wszystkie słowa z zakresu języka religijnego wielkimi literami, ale czy słusznie?
Okazuje się, że niekiedy całkiem niepotrzebnie używamy wielkich liter, bo zgodnie z normami językowymi nie ma ku temu przesłanek. Kiedy nadużywamy wielkich liter, to w pewnym momencie przestają one mieć znaczenie. Bo gdy w ten sposób akcentujemy wszystkie wyrazy, w konsekwencji nie wyróżniamy żadnego, wszystkie są takie same.
Z inicjatywy o. dra hab. Wiesława Przyczyny, przewodniczącego Komisji Języka Religijnego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, i dr hab. Renaty Przybylskiej powstał podręczny zbiór zasad pisowni słownictwa religijnego. „To uporządkowanie było potrzebne — tłumaczy o. Przyczyna — ponieważ w dawnym systemie komunistycznym ideologia sięgała bardzo daleko i głęboko, i dotykała nawet ortografii. Stąd niemal wszystkie słowa z repertuaru języka religijnego pisano małą literą, aby obniżyć ich wartość. Kiedy wyszliśmy z tamtego systemu, nastąpiła druga skrajność: wszystkie słowa dotyczące religii, ze względu na szacunek, zaczęliśmy pisać dużą literą”.
No, ale czy wypada, by człowiek wierzący napisał msza święta małymi literami? — takie pytanie samo ciśnie się na usta. Owszem, jeśli tylko wie kiedy. Gdy chcemy powiedzieć: Proboszcz umieścił na tablicy przed kościołem porządek mszy świętych, to nie musimy w tym przypadku używać wielkiej litery. Nieco inaczej sytuacja się przedstawia, gdy używamy nazwy Msza Święta jako synonimu Eucharystii, wówczas użyjemy wielkich liter.
W „Zasadach pisowni słownictwa religijnego” znajdziemy wiele rozstrzygnięć i mnóstwo przykładów ilustrujących użycie wielkiej lub małej litery. Dowiemy się stąd jak prawidłowo pisać m.in. nazwy osobowe, nazwy świat i dni świątecznych, okresów liturgicznych, tytuły modlitw i nazwy modlitw, nazwy nabożeństw, sakramentów świętych, godności, tytułów, urzędów kościelnych. Jest tam również mały „oazowy” akcent — nazwy ruchów religijnych piszemy wielką literą, gdy są to oficjalne wielowyrazowe pełne nazwy, np. Ruch Światło-Życie, a potoczne określenia, np. oaza, oazowicze, piszemy małą literą.