Chrystus zapowiedział apostołom, że Duch Święty wszystkiego ich nauczy i przypomni im wszystko, co usłyszeli od swojego Mistrza (J 14, 26). Nauczanie i przypominanie może się nam kojarzyć ze szkołą i egzaminami. Słusznie – jesteśmy przecież uczniami Jezusa. W tej szkole nie ma jednak kredy i tablicy, także multimedialnej. Dostajemy za to od Ducha Świętego takie narzędzia, dzięki którym możemy się m.in. nauczyć, jak sobie poradzić z rozumem i gdzie szukać wiedzy umiejętnie prowadzącej do mądrości. 

Dar mądrości

Każdy człowiek nosi w sobie pragnienie, aby być mądrym, żeby nie być głupcem. Niestety często mądrość mylona jest z cwaniactwem lub przebiegłością. Wielu ludzi udaje mądrych, jednak nimi nie są, ponieważ brakuje w nich prawdziwej troski o dobro drugiego człowieka. Człowiek mądry to wcale nie ktoś, kto dużo się uczył i skończył trzy fakultety. Prawdziwa mądrość polega na patrzeniu na świat zgodnie z naturą rzeczy. Mądry człowiek widzi, że świat nie jest doskonały, patrzy na rzeczywistość bez złudzeń, ale potrafi odkrywać prawdziwe znaczenie zdarzeń i wyciągać z nich wnioski.

Mądrość ma swoje źródło w Bogu. Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina, że "Prawda Boga jest Jego mądrością, całym porządkiem stworzenia i rządzenia światem. Tylko Bóg, który stworzył niebo i ziemię, może sam dać prawdziwe poznanie każdej rzeczy stworzonej w jej relacji do Niego" (KKK 216). 

Z tego powodu mądrości nie można osiągnąć tylko za pomocą prostej dedukcji logicznej. Prawdziwą mądrość możemy jedynie przyjąć jako dar Ducha Świętego. Dar ten pozwala nam jednoczyć się z Opatrznością Boga i Jego spojrzeniem na świat. Taką mądrość możemy otrzymać za darmo. Duch Święty udziela jej tym, którzy pragną jej z całego serca, a w szczególności „prostaczkom”, którzy zamiast szukać ludzkiej mądrości duszącej się we własnych przekonaniach potrafią odnaleźć źródło prawdziwej mądrości pochodzącej od Boga.

Dar mądrości pozwala nam rozpoznawać znaki Bożej miłości w nas i wokół nas. Kształtuje w nas miłość nadprzyrodzoną i uczy nas wprowadzać ją w czyn, jednocześnie chroniąc nas przed pomyleniem jej ze zwykłą filantropią. Mądry człowiek okazując miłość człowiekowi nie zapomina o oddaniu czci Bogu, od którego pochodzi wszelkie dobro. Dar mądrości przypomina o największym darze, jaki możemy ofiarować innemu człowiekowi – o Chrystusie.

Mądrość otrzymana od Ducha Świętego uzewnętrznia się m.in. w wymowie, która powinna być mądra, ale nie przemądrzała. Mądry człowiek poważnie traktuje cudze opinie i nie upiera się przy swoim zdaniu tylko dlatego, żeby zaznaczyć samego siebie. Dla człowieka mądrego prawda jest ważniejsza od własnych opinii.

Dar rozumu

Poprzez dar rozumu Duch Święty wzbogaca nas o nową zdolność poznawania świata, sięgającą poza poznanie ograniczone zmysłami. Możemy dzięki niemu uchwycić „pierwszą zasadę” rzeczywistości, czyli Boga objawiającego się w stworzonym przez siebie świecie.

W szczególny sposób Bóg objawił się w swoim Synu. Dar rozumu pomaga człowiekowi uwierzyć w to, co po ludzku jest niepojęte. Uzdalnia do przyjęcia prawdy objawionej i podporządkowania jej swojego umysłu. Dzięki niemu prawdy wiary przestają być formułkami, a stają się żywym odniesieniem, którym możemy kierować się w naszym życiu.

Dar rozumu uzdalnia nas do poznania Boga, ale nie zwalnia z obowiązku zgłębiania sensu słowa Bożego i nauczania Kościoła. Intelektualne poszukiwania dotyczące wiary pomagają wzbogacić życie duchowe i pozwalają odrzucać fałszywe wyobrażenia na temat Boga i człowieka.

Duch Święty przy pomocy daru rozumu pomaga nam zrozumieć to wszystko, co w Piśmie Świętym odnosi się do Chrystusa. Duch Święty jest inspiratorem i głównym redaktorem Biblii, więc Słowo Boże zawsze musi być czytane i interpretowane w Duchu Świętym. Bez Ducha Świętego lektura Pisma Świętego byłaby jedynie zwykłym ćwiczeniem umysłowym. Dopiero gdy rozum człowieka zostanie poddany działaniu Ducha Świętego będzie mógł odnaleźć głęboki sens słów i gestów Chrystusa. Nie da się go odkryć przy pomocy jedynie umysłowych spekulacji, ale tylko przez łaskę, dzięki której człowiek poznaje, spotyka i naśladuje Chrystusa poprzez słuchanie słowa.

Dar rady

Dar rady pomaga nam uzgadniać nasze decyzje z wolą Pana Boga, uzdalnia nas do rozeznania, czego Bóg od nas oczekuje. Wybory, które podejmujemy codziennie, te ważne i te mniej znaczące, są wyrazem naszej wolności. Nikt, nawet Pan Bóg nie zdecyduje za nas. Jednak dzięki darowi rady otrzymanemu od Ducha Świętego jesteśmy wezwani do uzgodnienia swojej woli z wolą Boga i jednocześnie wzięcia we własne ręce odpowiedzialności za swoje życie.

Dar rady pomaga nam odróżniać dobro od zła i pozostać wolnymi w świecie naznaczonym konformizmem i brakiem zasad moralnych. W sytuacjach wątpliwych Duch Święty ewangelizuje nasze wybory i przy pomocy daru rady pomaga nam rozeznać w konkretnych sytuacjach życiowych co powinniśmy czynić, aby pozostać wiernymi swojemu osobistemu powołaniu. Daje nam zdolność do wybierania tego, co służy naszemu zbawieniu i zbawieniu innych.

Dar umiejętności

Dar umiejętności nazywany jest również darem wiedzy. Chodzi w nim przede wszystkim o znajomość samego siebie w perspektywie poznanej prawdy o Panu Bogu. W szczególności istotne są odpowiedzi na pytania egzystencjalne, które dotykają każdego człowieka. Kim jestem? Jaki jest sens mojego życia? Jakimi wartościami się kierować? Szczere poszukiwanie odpowiedzi na takie pytania wspomagane jest przez dar umiejętności.

Odkrycie prawdy dotyczącej tego, kim jestem, kim mam się stawać, jakie jest moje powołanie sprawia, że człowiek odnajduje samego siebie, dotyka sensu życia i nadziei. Ma świadomość własnej godności, którą odnalazł we własnym podobieństwie do Boga i ona pomaga mu żyć w pełnym, najlepszym znaczeniu tego słowa.

Dar umiejętności uzdalnia człowieka do przyjęcia i zrozumienia słowa Bożego i doświadczenia, że miłość Boga odnosi się do niego osobiście. Dzięki Duchowi Świętemu udzielającemu nam daru umiejętności możemy przyjąć prawdę o naszym przeznaczeniu do pełni i doskonałości w Chrystusie. Bóg każdego z nas chce doprowadzić do wzrastania w Jego łasce i miłości.

Dzięki darowi umiejętności możemy patrzeć na siebie i na innych ludzi oczyma wiary. Dzięki wierze wiemy, że dla Pana Boga każdy człowiek jest ukochanym dzieckiem obdarzanym nieskończoną miłością. Patrząc w ten sposób na innych możemy obdarzać ich szacunkiem i przyjmować w postawie miłości. Prawdziwe doświadczenie Bożej miłości zawsze owocuje pragnieniem kochania bliźnich.

Zakończenie

Współczesny świat, w którym rozum przeciwstawiany jest wierze, a mądrość traci na znaczeniu na rzecz utylitaryzmu w szczególny sposób domaga się od chrześcijan intensywnego korzystania z narzędzi otrzymywanych od Ducha Świętego. W walce wewnętrznej, w której ostateczną ceną jest nasze życie wieczne nie zwyciężymy, jeśli będziemy się opierać tylko o własnych siłach. Potrzebujemy darów Ducha, które pomogą nam przeniknąć całe nasze życie dynamizmem pochodzącym od Boga i rozwijać je w taki sposób, aby jak najlepiej wypełnić swoje powołanie do świętości i miłości.