ks. Wojciech Danielski
(189 -listopad -grudzień2012)
z cyklu "Wieczernik Domowy"
Przemoc w rodzinie
Magdalena Lesiak
Czy w takiej zwykłej rodzinie możliwa jest przemoc? Możliwa.
A czy w takiej zwykłej, katolickiej rodzinie? Możliwa.
Ale takiej katolickiej, zaangażowanej w jakimś ruchu czy wspólnocie, to już chyba nie?
Niestety możliwa…
Na szczęście nie często, ale jednak…
Czasami to przemoc w „białych rękawiczkach” – psychiczna, że nikt się nawet nie domyśla, ale zdarza się też regularna przemoc fizyczna – z krwią, siniakami i obdukcją. Przemoc „w dobrych domach” być może nigdy nie zostanie ujawniona, że wszyscy będą wiedli życie, jak gdyby nigdy nic, bo to właśnie ich „norma” .
Ta „norma” to zwyczaje rodzinne, to mity i stereotypy, np. o wyższości roli męża w domu, o tym, że kobieta powinna być posłuszna i poddana, o tym, że dzieci i ryby głosu nie maja, o tym, że władzę ma ten, kto zarabia, o tym, że trzeba się poświęcić i znosić upokorzenia, o tym, że bity wyrośnie na porządnego człowieka i wiele, wiele innych. Jest też bardzo silne przekonanie o tym, że brudy pierze się we własnym domu, stąd rzadko ujawniamy konflikty czy trudne bolesne sprawy rodzinne w gronie członków wspólnoty. Bywa, że ktoś się domyśla, coś zauważy, ale czy starczy mu odwagi, żeby dopytać i zaoferować pomoc? A czy ofierze przemocy starczy odwagi, żeby przyznać się do swojego bólu?
Przemoc – to bardzo zawikłany mechanizm, to błędne koło, które niezwykle trudno przerwać. Ale tylko przer-wanie daje szansę na zmianę.
Tony książek i artykułów, setki raportów i statystyk, mnóstwo portali oferujących pomoc i ofiarom i sprawcom przemocy. A jednak trudno podjąć decyzję i zrobić krok… lęk – co będzie dalej? Brak wiary i nadziei czy w ogóle można coś z tym zrobić? Wstyd, co inni powiedzą – taka niby dobra, wierząca rodzina, co niedziela w pierwszej ławce w Kościele, a tu takie rzeczy!
Potrzeba modlitwy o odwagę, o rozeznanie, o właściwego doradcę i właściwe decyzje, modlitwy o siłę i pokorę, cierpliwość i zaufanie i o przebaczenie.
A potem decyzja, o ratunku dla siebie i o zmianie życia na lepsze.
Będzie wymagało to pracy nad sobą, relacjami w rodzinie, może rekolekcji, może terapii. Na pewno wsparcia od innych.
Kiedy szukać pomocy? Kiedy to już przemoc?
Przemoc, najprościej mówiąc, to ludzka krzywda wyrządzona osobie świadomie lub wskutek zaniedbania, której można było uniknąć. Możemy mówić o przemocy rówieśniczej, o przemocy w kontekście zachowań przestępczych czy o przemocy domowej.
Przemoc domowa może dotyczyć:
· małżonków wobec siebie czy jednego wobec drugiego
· rodziców wobec dzieci
· dzieci wobec rodziców
· wnuków wobec dziadków
· rodzeństwa wobec siebie
Przemoc fizyczna to wszelkiego rodzaju działania wobec drugiego człowieka powodujące nieprzypadkowe urazy fizyczne oraz wszelkiego rodzaju zachowania agresywne odnoszące się do ciała drugiego człowieka.
Przykłady zachowań: popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielanie koniecznej pomocy,
Przemoc psychiczna (emocjonal-na) to rozmyślne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania, które poniżają inne osoby.
Przykłady zachowań: wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywa-nie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie), stosowanie gróźb.
Przemoc seksualna – wykorzystywanie seksualne to każde zachowanie, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem i bez zgody drugiej osoby.
Przykłady zachowań: wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych,
Zaniedbywanie niezaspokajanie podstawowych potrzeb bliskich – dziecka, rodziców, osób starszych – zarówno fizycznych i jak i psychicznych.
Przykłady zachowań: niewystarczająca ochrona, ubogie otoczenie, niewystarczające pożywienie, niewystarczające schronienie, nieadekwatna higiena, niewystarczająca opieka medyczna, brak wsparcia i zrozumienia, brak słownego i fizycznego wyrażania uczuć, brak stymulacji umysłowej, brak pomocy i opieki.