Dwa teksty używane w liturgii szczególnie ukazują wyjątkową rolę świętych: Pierwsza Modlitwa Eucharystyczna czyli Kanon Rzymski oraz Litania do Wszystkich Świętych.

Kanon Rzymski

Odwołanie do wspólnoty ze świętymi, choć nie zawsze wprost, pojawia się w każdej modlitwie eucharystycznej. W niektórych z nich można wymienić imię świętego wspominanego w liturgii w danym dniu lub imiona szczególnych patronów, w innych odwołanie do świętych jest tylko ogólne. 

W porównaniu z pozostałymi Pierwsza Modlitwa Eucharystyczna czyli Kanon Rzymski wspomina świętych w sposób wyjątkowy. Zawiera dwie listy świętych – świadków z pierwszych wieków Kościoła, w większości męczenników. Dwa miejsca, w których Kanon przywołuje świętych to modlitwa przed konsekracją zaczynająca się od słów Zjednoczeni (Communicantes) z całym Kościołem ze czcią wspominamy…, oraz po przeistoczeniu: Również nam, Twoim grzesznym sługom, ufającym w Twoje wielkie miłosierdzie, daj udział we wspólnocie z Twoimi świętymi Apostołami i Męczennikami… Każda z nich ukazuje w trochę inny sposób znaczenie budowania więzi ze świętymi.

O początkach tej modlitwy eucharystycznej nie można powiedzieć nic pewnego. Wiadomo jedynie, że formowanie tekstu Kanonu Rzymskiego trwało od czwartego do szóstego wieku. Między szóstym a trzynastym wiekiem dodawano jeszcze różne modlitwy. Przez wieki, aż do czasu Soboru Watykańskiego Drugiego była to jedyna modlitwa eucharystyczna w liturgii rzymskiej. Obydwie wspomniane wyżej modlitwy odwołujące się do świętych zostały dodane do Kanonu w szóstym wieku, kiedy kult świętych był już bardzo rozwinięty.

Zjednoczeni

Pierwsza z modlitw ukazuje powszechność historyczną Kościoła. Pierwsze słowa modlitwy, Zjednoczeni z całym Kościołem, w kontekście wymienianych później świętych, a więc osób, które odeszły już z tego świata, ukazuje Kościół jako wspólnotę wykraczającą poza doczesność i poza wspólnotę celebrującą Eucharystię tu na ziemi. Ów Kościół to nie tylko ci, którzy żyją na ziemi, ale także święci radujący się przebywaniem z Chrystusem w niebie, którzy tworzyli jego pielgrzymującą na ziemi część w przeszłości. Podkreśla również łączność ze świętymi w czasie sprawowania Eucharystii.

Zwrot Zjednoczeni z całym Kościołem… może również oznaczać, że Ofiara eucharystyczna jest składana z całym Kościołem, także ze zbawionymi. Przywoływani w niej święci mogą więc przypominać o tym, że celebrowana Eucharystia, tak, jak cała liturgia wykracza poza ziemską rzeczywistość. Poprzez znaki wprowadza wierzących w rzeczywistość nieba. Jej uczestnicy wpisują się już w wizję liturgii niebieskiej opisywanej w księdze Apokalipsy świętego Jana.

Lista wymienianych w tej modlitwie świętych, poza wspomnieniem Maryi, obejmuje imiona dwudziestu czterech świętych podzielonych na sześć grup: apostołowie (z wyjątkiem Macieja, za to ze św. Pawłem), papieże (Linus, Klet, Klemens, Sykstus, Korneliusz), biskup (Cyprian), prezbiter (Chryzogon), diakon (Wawrzyniec) i wierni świeccy (Jan, Paweł, Kosma, Damian). Na prośbę Episkopatu Kanady w 1962 roku do modlitwy dołączono również świętego Józefa. Mszał papieża Pawła VI daje możliwość opuszczenia części imion z listy apostołów i męczenników – obowiązkowo trzeba wymienić Piotra i Pawła, Andrzeja. Wszyscy święci wymienieni w tej liście, oprócz św. Jana, są męczennikami.

To tylko fragment artykułu, całość w drukowanym Wieczerniku.