W państwach, z którymi Stolica Apostolska utrzymuje stosunki dyplomatyczne, papież jako głowa Kościoła Rzymskokatolickiego ma swoich przedstawicieli dyplomatycznych - to nuncjusze apostolscy. Ranga nuncjusza odpowiada randze ambasadora, a nuncjusz w niektórych krajach jest z urzędu dziekanem korpusu dyplomatycznego.

W Polsce nuncjatura apostolska działała od czasów reformacji, najpierw w Krakowie, a w późniejszych wiekach w Warszawie. Od połowy XVI wieku nuncjusze apostolscy na stałe pełnili misję dyplomatyczną na dworach królów polskich. Pierwszym nuncjuszem apostolskim w Polsce był Luigi Lippomano, mianowany przez Juliusza III 13 stycznia 1555 r. Zadaniem nuncjuszy było wówczas wprowadzanie w życie Kościołów w poszczególnych państwach decyzji Soboru Trydenckiego, będących reakcją na spustoszenie, które spowodowała Reformacja.

Polska była jednym z pierwszych dziesięciu państw europejskich, z którymi Stolica Apostolska nawiązała pełne, stałe stosunki dyplomatyczne. Była to jedna z ważniejszych nuncjatur, a kilku skierowanych tu dyplomatów zostało później papieżami. Pierwszym był 13. nuncjusz (w latach 1588-1589) abp Ippolito Aldobrandini, późniejszy Klemens VIII (1592-1605). Abp Antonio Pignatelli, nuncjusz w Polsce w latach 1660-1668, w 1691 r. został papieżem i przyjął imię Innocentego XII (rządził Kościołem do r. 1700). W XX w. pierwszy po odzyskaniu niepodległości przez Polskę nuncjusz w naszym kraju, abp Achille Ratti (1919-21), został papieżem w 1922 r. jako Pius XI (zmarł w 1939 r.)^*.

W okresie I Rzeczypospolitej łącznie było 53 nuncjuszy - ostatnim był abp Lorenzo Litta, który swój urząd piastował w latach 1794-1797. Jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości Stolica Apostolska mianowała 25 kwietnia 1918 r. ks. Ambrogio Damiano Achille Rattiego wizytatorem apostolskim Polski i Litwy. 6 czerwca 1919 r. ks. prał. Ratti został mianowany pierwszym nuncjuszem apostolskim „przy rządzie polskim”. 10 lutego 1925 r. Pius XI zawarł konkordat z naszym krajem, który po zakończeniu II wojny światowej zerwał tzw. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Sytuacja ta, jak również niebezpieczeństwo, że władze państwowe uniemożliwią kontakty pomiędzy Stolicą Apostolską a polskim Episkopatem, spowodowała iż 8 lipca 1945 r. Pius XII udzielił specjalnych pełnomocnictw prymasowi Polski Augustowi Hlondowi, a potem Stefanowi Wyszyńskiemu.

26 sierpnia 1989 r. został mianowany pierwszym po II wojnie światowej nuncjuszem apostolskim w Polsce ks. Józef Kowalczyk, który sakrę biskupią przyjął 20 października 1989 r. w Rzymie z rąk Jana Pawła II. W okresie sprawowania przez niego urzędu nuncjusza apostolskiego została przeprowadzona reorganizacja struktur administracyjnych Kościoła katolickiego w Polsce i wynegocjowano tekst konkordatu odpowiadający nauce Soboru Watykańskiego II (podpisany 28 lipca 1993 r. i ratyfikowany 23 lutego 1998 r.).

Abp Józef Kowalczyk należy do grona nielicznych hierarchów, którzy pełnią funkcję nuncjusza w kraju, z którego pochodzą (sytuacja taka jest jeszcze we Włoszech i Niemczech). Warto jednak nadmienić, że w historii odnajdziemy kilku nuncjuszy polskiego pochodzenia, pełniących misję dyplomatyczną Stolicy Apostolskiej w innych krajach. Kard. Włodzimierz Czacki był nuncjuszem we Francji w latach 1879-1888. Abp Marian Oleś w 1897 r. został pronuncjuszem w Iraku i Kuwejcie, a od 1994 r. pełnił rolę nuncjusza w Kazachstanie, Kirgistanie i Uzbekistanie; od 1996 r. zaś w Tadżykistanie; w 2001 r. został nuncjuszem w Słowenii i Macedonii, po roku zrezygnował z tego urzędu (zmarł w 2005 r.). Wśród żyjących hierarchów urząd ten pełni abp Janusz Bolonek - nuncjusz apostolski w Urugwaju od 1999 r., abp Juliusz Janusz - obecnie nuncjusz na Węgrzech (od 2003 r.), wcześniej w Rwandzie (1995-98) i Mozambiku (1998-2003) oraz abp Józef Wesołowski, który od 2002 r. jest nuncjuszem Kazachstanu, Tadżykistanu, Kirgistanu i Uzbekistanu, a wcześniej był nuncjuszem w Boliwii (1999-2002).

^* W maju 1923 r. do Warszawy został wysłany przez Piusa XI jako sekretarz nuncjatury Giovanni Battista Montini. Ze względu na zły stan zdrowia opuścił on Polskę w listopadzie 1923. On też został papieżem tyle że dopiero w 1963 r. i przyjął imię Pawła VI.