Sądziłem, że po obejrzeniu filmu „Katyń” Andrzeja Wajdy moje wyobrażenia na temat tragedii katyńskiej zostały dopełnione. Jednak książka pod tym samym tytułem Allena Paula przerosła moje wyobrażenia. Autor (Amerykanin) w obiektywny i szczegółowy sposób przedstawia genezę, samą zbrodnię i jej następstwa. W swoich rozważaniach sięga do historii Polski z XVI wieku, pokazując koleje losu polskiego narodu. Treść historyczna przeplatana jest autentycznymi historiami trzech polskich rodzin, których ojcowie zginęli w Katyniu. Na tle wielkiej historii pokazane jest ich codzienne życie począwszy od okresu międzywojennego, zawieruchę wojenną (okupacja niemiecka, sowiecka, deportacja, emigracja) skończywszy na latach powojennych.

Pojawia się także postać ks. Peszkowskiego zmarłego w zeszłym roku kapelana „Rodzin Katyńskich”. Ukazane jest  świadectwo wiary w ekstremalnych warunkach np. zakazane praktyki religijne (Eucharystia, spowiedź) w sowieckich obozach jenieckich dla polskich oficerów, modlitwa przed ikoną Matki Bożej ukrytą za portretem Lenina na zsyłce w dalekim Kazachstanie.

Autor ukazuje, że nasz polski patos, honor i miłość do ojczyzny nie są pojęciami abstrakcyjnymi, wydumanymi. To narody, między którymi się „ścieraliśmy”, położenie geograficzne i dzieje historii stworzyły nasz patriotyzm.

Książkę warto polecić także tym, którzy mają dość mgliste pojęcie o historii naszego kraju, gdyż pisana jest nie tylko do Polaków, więc fakty przedstawione są w sposób prosty i obrazowy.

Kwietniowe daty związane ze zbrodnią katyńską

3 kwietnia 1940 - pierwsza grupa 62 polskich oficerów z Kozielska wywieziona do Lasu Katyńskiego
13 kwietnia 1943 - Niemcy ogłaszają odkrycie masowych grobów w Katyniu
13 kwietnia 1990 - prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow przyznaje, że odpowiedzialność za wymordowanie polskich oficerów ponosi strona rosyjska