Parafia

(126 -listopad -grudzień2003)

z cyklu "Najpiękniejsze wersety"

Daniel

Samuel

Te wielkie zwierzęta — owe cztery — to czterej królowie, którzy pozostaną w ziemi. Ale królestwo otrzymają święci Najwyższego, posiądą królestwo na zawsze, aż na wieki wieków Dn 7,17–18

Zagadnieniem niepokojącym czytelnika Księgi Daniela jest data i miejsce jej powstania. Przez długie wieki panowało przekonanie, że napisał ją Daniel, który jak wynika z tej Księgi żył na wygnaniu w Babilonie.
Z czasem zaczęto zwracać uwagę na rozmaite niezgodności, przede wszystkim na oczywiste błędy historyczne, jakich nie mógł popełnić nikt z ludzi żyjących w VI wieku w Babilonii. Autor mianowicie czyni synem i następcą Nabuchodonozora Baltazara, który według znanych danych historycznych był synem Nabonida i nigdy nie sprawował pełnej władzy samodzielnie. Nie istniał nigdy Dariusz, król Medów, a imperium neobabilońskie zostało podbite przez Cyrusa króla perskiego.
Badania wykazały, że powodem takiego stanu rzeczy jest to, iż autor Księgi Daniela nie miał zamiaru przedstawiać wydarzeń historycznych, rozgrywających się na dworze królewskim w Babilonie. Tworzy on swoje dzieło pod wrażeniem prześladowania zarządzonego przez Antiocha IV w czasie powstania Machabeuszy. Dowodzi tego doskonała znajomość zdarzeń z tego okresu. To właśnie daje możliwość datowania tego dzieła. Na przykład autor wie o odzyskaniu i poświęceniu na nowo Świątyni (rok 164), a nie wie jeszcze
o śmierci Antiocha IV (163).
Na ten czas powstania wskazuje również rozdział pierwszy, napisany w języku hebrajskim, zapewne razem z tekstem rozdziałów 8
–12. Stanowi on pewnego rodzaju wstęp do całości, gdzie spotykamy po raz pierwszy Daniela, który występuje z trzema młodymi wygnańcami żydowskimi Chananiaszem, Miszaelem i Azariaszem. Mają oni być wychowani na dworze na tzw. chłopców królewskich. Takie rzeczy nie zdarzały się jednak w Babilonii czy w Persji. Było to natomiast praktykowane na dworach hellenistycznych, co przejęto z Macedonii.
Jak już wspomnieliśmy w poprzednich numerach, Księgę Daniela można podzielić na część narracyjną, mającą charakter budujący — są to rozdziały 1–6 oraz część prorocką obejmującą cztery wizje apokaliptyczne — rozdziały 7–12. Omówiliśmy już część narracyjną, teraz przedstawimy część prorocką.
Rozdział 7 uważany jest za centralną część Księgi Daniela. Z częścią narracyjną łączy go ten sam język (aramejski). Natomiast forma literacka oraz idea teologiczna każą w nim widzieć początek nowej części Księgi zawierającej wizje prorockie.
Wszystko, co odtąd przeżywa Daniel dzieje się jednocześnie na ziemi i w niebie. I oto podczas snu Daniel miał wizję (pierwszą).
Pierwszy obraz przedstawia cztery bestie wyłaniające się ze wzburzonego morza. Drugi obraz przedstawia jakąś Istotę Niebiańską, która zasiadła na sąd nad bestiami i oddała pełnię władzy nad narodami Synowi Człowieczemu, gdy ten przybył przed Jego tron.
W wizji tej:

lew ze skrzydłem orła to Babilonia, przy czym symbolem samej monarchii jest orzeł

niedźwiedź — nie zostały odkryte powiązania symbolu

pantera — imperium perskie — cztery głowy symbolizujące czterech kolejnych monarchów, począwszy od Cyrusa

czwarte zwierzę bez nazwy to symbol imperium greckiego z czasów Aleksandra Macedońskiego i jego diadochów, zwierzę to ma dziesięć rogów

mały róg, jeden z dziesięciu które miało czwarte zwierzę — Antioch IV

Syn Człowieczy pojawiający się w wersach 13–14 jest postacią ludzką a zarazem nadnaturalną. Późniejsza interpretacja mesjańska utożsamiła ją z postacią Chrystusa.
W wierszach 17 i 18 autor chce objaśnić znaczenie symboli: „Te wielkie zwierzęta — owe cztery — to czterej królowie, którzy pozostaną w ziemi. Ale królestwo otrzymają święci Najwyższego, posiądą królestwo na zawsze, aż na wieki wieków” (Dn 7,17–18). I w następnych wersetach następują wyjaśnienia szczegółowe.
Właściwy początek hebrajskiej części Księgi Daniela to rozdział 8. Wizje zawarte w tej części omówimy w następnym numerze.